DO-178

DO-178B Tarihçesi

RTCA (Radio Technical Commission for Aeronautics) tarafından 1980 yılında yayımlanan DO-178 ve EUROCAE (European Organization for Civil Aviation Equipment) tarafından yürütülen ED-35 çalışmasının 1982 yılında birleştirilmesi ile oluşan DO-178 / ED-12 dokümanı (Software Considerations in Airborne Systems and Equipment Certification), aviyonik yazılımlarının sertifikasyonu üzerine ilk ortak kriter niteliğindedir. Bu ilk sürümde, yalnızca uçuş sistem ve cihazlarında kullanılacak temel yazılım yaşam döngüleri yer almıştır. Daha sonra 1985'te güncellen ve DO-178A olarak yayımlanan doküman ise yazılım kritiklik seviyeleri ve kalite güvencesini sağlamak için testler üzerinde durmuştur. 1992 yılında bir kez daha güncellenen ve DO-178B sürüm numarasını alan dokümanda ise, planlama, sürekli kalite güvence, konfigürasyon yönetimi, denetimi ile gereksinim tabanlı testler ve analizlerin eklenmesiyle, yazılım kalitesinin geliştirilmesi hedeflenmiştir.

DO-178B Nedir?

"Software Consideration in Airborne Systems and Equipment Certification" adı ile RTCA(Havacılık Radyo Teknik Komisyonu) tarafından yayınlanmış yazılım geliştirme ve doğrulama standardı olarak adlandırılmaktadır.

DO-178B, uçuşta kullanılacak sistem ve cihazların içerisinde yer alan yazılımların geliştirilmesi sırasında izlenecek yöntemleri düzenlemek için geliştirilmiş bir rehber dokümandır.

Amacı, sistem ve/veya cihazın yazılımının uçuşa elverişlilik gereksinimlerine olan uyumunu kabul edilebilir bir emniyet seviyesinde sağlamaktır.

Doğrulama rehberi olarak adlandırılan doküman, FAA (Federal Aviation Administration) ve EASA (European Aviation Safety Agency) tarafından da uçuş sistem ve cihazlarında kullanılan yazılımların uyum yöntemi olarak kabul edilmektedir.

DO-178B sertifikasyonu belgeleri ve kayıtları destekleyen çoklu dağıtıma ihtiyaç duymaktadır. Sertifikasyon için ihtiyaç duyulan parça sayısı ve bunların kapsadıkları bilgi miktarına, aranan sertifikasyon derecesi tarafından karar verilmektedir.

Hedeflenmiş DO-178B sertifikasyon düzeyleri A,B,C,D ve E olarak adlandırılmıştır.Benzer şekilde bu düzeyler, olası yazılım hatalarının sonuçlarını göstermektedir. Bunlar ölümcül (catastrophic), tehlikeli (hazardous), önemli (major), az önemli (minor) veya etkisiz (no effect) olmak üzere gruplara ayrılmıştır.

DO-178B uygulama maliyeti en yüksek standartlardan biridir. Temel olarak DO-178B iki temel analiz yapılmasını şart koşmaktadır :

• Gereksinim Kapsama Analizi(GKA)
• Yapısal Kapsama Analizi(YKA)

Gereksinim Kapsama Analizi(GKA) ve Yapısal Kapsama Analizi(YKA)

GKA her yazılım gereksinimi için ilgili bir test olduğunu doğrularken, YKA her kod parçasının varolan testlerle tam olarak kapsandığının gösterilmesini sağlamaktadır.

DO-178B A, B, C, D ve E olmak üzere 5 faklı güvenlik seviyesi için farklı hedefler ortaya koymaktadır. Örneğin ilk üç seviye için “Yapısal Kapsama Analizi” (Structural Coverage Analysis-SCA) yapılmasını istemektedir. Üst seviye testlerin (High Level Tests) yanısıra yazılım birim testlerinin koşturulması sırasında da YKA verisi toplanmakta ve eksik test edilen kısımlar için varolan testleri güncelleyip yeniden koşturma veya yeni testler eklenmesi gibi durumlara sıkça rastlanmaktadır. Bu nedenle geliştirilmekte olan testlerin otomatik olarak koşabilmesi büyük önem taşımaktadır.

DO-178B’de önemli olan bir diğer nokta ise yazılımın geliştirilmesi sırasında, ürün üzerinde etkisi olabilecek Test Araçları, Kod Gözden Geçirme Araçları gibi her aracın DO-178B’ye göre kalifiye edilmesi şartıdır. Varolan Rafta Hazır Ticari Ürünlerin (RAHAT) çoğu sadece kullanılacak olan ürünü sağlamakta, yazılım yaşam döngüsüne ait tüm verileri (gereksinim, tasarım, izlenebilirlik tabloları, kalifikasyon testleri ve sonuçları vb.) içermemektedir.

DO-178B Planları

• PSAC : Plan for Software Aspects of Certification
• QA : Quality Assurance Plan
• CM : Configuration Management Plan
• SWDP : Software Development Plan
• SWVP : Software Verification Plan

DO-178B’nin Faydası

Uçuş Cihaz ve Sistemleri için zorunlu olmasının sonucu olarak daha yüksek güvenilirlik, kararlılık, tekrar kullanılabilirlik, daha düşük bakım maliyeti, daha hızlı yazılım uyumu ve daha çok taşınılabilirlik sağlamaktadır.

DO-178B’nin Riskleri

• Yetersiz düşük seviye yazılım gereksinimi,
• Birbirinden bağımsız olmayan ön izlemeler,
• Ön izleme için yetersiz kontrol listeleri,
• Ürünler arasında uyumsuzluk,
• Daha önceki versiyonların donanımlarıyla uyumsuzluk,
• Anlaşılması kolay olmayan bir dilinin kullanılması